Pancalé e ricòrd an lenga piemontèisa

Autor Luciano Cerato

Pancalé - Turin - Piemont

Mia  marin-a


 

  Mia marin-a a l’era mia nòna paterna, a stasìa a Via dij Galètt nen pì distant che dosent méter  an  linea  d’aria  da mia ca, ansema a chila a jë stasìa ‘dcò ij mè barba, Giaci, Colin e magna Dele. Ëd chila i l’hai un ricòrd doss, tute le vòte che ‘ndasìa a trovela a l’avìa un soris sincer con na gòj ant ël cheur ch’a më smiava dovejsa toché ‘l ciel con un dil.

   Sarà stait perchè an soa vita a l’avìa passane ‘d cheuite e ‘d cruve, a l’era staita vidoa ‘ncora giov ant ël 1944 e precisament ël 24 dë Stèmber con quatr masnà dai set ai quindes agn, ant l’ora ‘l vive a l’era nen reuse e fior come ‘nt i nòstri temp.

 

  Ël dì dla sëpoltura ‘d mè nòno (me papà minca tant  an conta), che ‘nt ël mentre che le cioche  dla  cesa  a sonavo, ël pais a stasìa për esse asedià dai Tedesch, la gent parej, no pà d’andé  a  la sëpoltura as sarava chi ‘n ca e chi a scapava ‘nt le campagne a travers dij fosaj

  L’istess di për la Pancaléra (stra che da Pancalé a pòrta a Carignan) doi partigian a perdio la vita per l’ideal dla libertà e dla democrasia.

  Mia marin-a an contava che mè papà sò frel e soe seure a son stait anlevà pì che d’autr a polenta  e  pan,  ma  mi  penso  che con i sò soriss e sò amor a l’abbia fait sì ch’a sio stait grand anpressa e fòrt e robust come j’àutri.

  Cand che mi i-era cit e pitòst birichin, aprofitand ëd soa bontà, minca tant a mia  marin-a ij combinava cheich marminele. Soens  i  montava  ‘n  ponta  ëd  la scala ch’a portava ‘nsima al trabial e peui ciamava fòrt “marin-a marin-a, cor cor, i son pì nen bon a calé” chila a rivava tuta sbarovà e a montava la scala con soe sochëtte fina a l’ultim spërson, an piava ‘n brass e an portava giù.La vòta chi l’hai fala sbarové ‘d pì a l’è stait cand i son stërmame ‘nt la cròta tra bonze e botaj, la cròta a l’avìa ‘dcò na pòrta ch’a dasìa su l’angial (bialera).

   Mi bin stërma i l’hai crijà “marin-a marin-a ven-me gioté ch’i nijo”, chila a l’era ‘ncamin ch’a  fasìa  la  moiada  a l’è coruva come na fusëtta e cand che mi son saotà fòra, chila tuta dësfusumià a l’ha dit “grasie Nosgnor” ma peui a l’ha sciapassame ‘d santa rason për l’unica vòta ‘n soa vita.  

Ij mè nòno a-s ciamavo Lice e Pasqualin-a, mia marin-a Cinòta,

l’àutr mè nòno Calino e anche se i l’hai mai conossulo, grassìe,

perché na part ëd mè sangh a l’é ‘dcò ‘l tò.

 

Tuti an vorìo tanta bin, e ‘nt ël mè cheur iv porterai sempre con mi.

 

Vostr novod   Luciano.