Pancalé e ricòrd an lenga piemontèisa

Autor Luciano Cerato

Pancalé - Turin - Piemont

Soma  rivà  al  doimila


 

 

Brava gent, pijeve na cadrega o se i veule sté pì còmod seteve sla sislunga për esse pì tranquij a lese ste quat righe si.

Ch'av piasa o ch'av piasa nen i soma rivà a la seuja dël doimila, passà dal temp, invejoma e se 'l boneur an compagna podruma rivé al traguard ëd l'ansianità për afronté la veciaja.

Chi l'avrìa mai pì dilo che 'l mond a pijeisa da un pò 'd temp a sta part n'evolussion parej, specialment an costi ultimi stanta o otanta agn, l'industria a l'ha ocupà tuti ij mërcà, comensand da j'automòbij e peui con tuti j'elettrodomestich.

Iv lo diso mi che i son peui nen tant vej, che se i pensoma che 'l pì dle famije a l'han fin-a a tre automòbij e che a-i saro gnanca pì 'nt ij garass për nen perde temp quand ch'a l'han pressa 'd parte. Sensa lòn a smija ch'i-i sio pì nen bon a tramuvesse da cà.

As podrìa continué e fes-ne una sfilsa sensa fin, ëd tut ël rest coma a fussa la biciclëtta, la radio, ël televisor, ij frigorifer për nen parlé dël telefono ch'a-i na j'é un për stansìa sensa dësmentié col modern an sacòcìa.

A ij mè temp, quand che- i l'avìo la morosa a j'era mach quaichdun ch'a podìa përmëtsse cost lusso e sta gran comodità.

Certo an coj moment j'ero motobin pì tranquij sensa l'afan d'ancheuj ch'an rend nevrastenich.

Ël travaj a l'era n'afé normal ëd tuti ij dì. Ij pàisan e ij masoé a l'avìo le faccende 'd campagna e j'ovrié l'ero ocupà an mila d'àutre fatighe come ij murador ch'a toiravo 'ncora causin-a e 'l ciman a  man con la pala e mach quaichdun dovravo le tajòle o 'l montacarich. Ant ij prà e 'nt ij camp con ij beu e le vache o con ël caval o 'l mul as rivava a fé a la lus dël sol tuti ij travaj necesari e a j'era 'l temp ëd tené an ordin e polid ij fossaj e le bialere con lòn ch'a l'avìo 'ntlora, la faussia, ël trent, la slòira, l'erpi e la sapa.

 La gent vivotava a la bon-a e con bontemp e a j'era "'dcò 'l tipo 'd bon umor ch'a subbiava e cantava tut ël dì".

Ant ij dì 'd festa peui as arposavo, andasio a mëssa magara cambia e soagnà da festa con tuta la famija. Ant l'invèrn a la sèira as fasìa la vijà 'nt lë stale visin a-i pajon o antorn al feu dla cusin-a parland dël pì o dël meno, sensa ghërgotesse tant televisor come al dì d'ancheuj.

Òmini e fomne as sentìo pì unì 'nt la vita, con pì ëd sentiment ant j'afé coniugaj, tant ch'a l'era pì che normal che mincatant a-i nasseisa na masnà.

Ògni epoca a l'ha sua stòria, certo che con ël passé 'd j'agn, cambio le usanse, j'àut e bass, ij merit e ij demerit.

Ogni generassion as pòrta d'apress ij sò sagrin, noi ora n'avromà pitòst, venta nen disperé ma avej fiusa 'nt ël secol ch'a ven, ch'an porterà un pò 'd pas e serenità për tirè anans ansema a la stòria ch'a continua 'l sò camin.

Giampiero Sola