Pancalé e ricòrd an lenga piemontèisa

Autor Luciano Cerato

Pancalé - Turin - Piemont

la  Cauna


 

 

  Doe righe për na coltura che fin-a a sinquant’ani fa a l’era tra le pì ‘mportant për l’economia ‘d nòst pais e ora, l’unich ricòrd ch’an resta a son na vinten-a ‘d nasor spatarà për le campagne.

  La cauna a l’era na pianta tessil, ‘l fust a podia rivè a n’autëssa dai 3 ai 4 meter e mes, a seconda dla qualità. La part ch’a sërvia ‘d pì a l’era la fibra dël fùst, ma niente a ‘ndasia a mal, gnanca le radis che as brusavo ‘nt la stua.

 

La coltivasion:

 

  As sëmnava sël teren laurà e preparà ai primi ‘d mars, ad Avril as sarìa, as tajavo l’erbe grame, e se tròp spëssa as rairia.

  Ad agost as tajava, as fasio le fasin-e e as portavo ‘n ti nasor andoa a stasìa a meuj për des o quindes dì, fina a quand la fibra as dëstacheisa bin dal fust ëd la pianta. Peui as portava la cauna ant ij camp, as fasio ‘d gròs fas butà dritt e as lasava lì, fin ch’a fussà bin suà.

  Ël mësciass, ch’a l’era la pianta con la smens (‘l masc), as coija për ultim e as dësradisava con cura për nen che ai crolèisà  tròp lë smens. Ël mësciass as portava a cà e su na gria ‘d fer as batia e as ricavava ‘l canavos ch’a sërvia da smens për la pròssima stagion e na part as vendìa.

   Da stèmber an là le fomne a dëstiavo la cauna, e a na ricavavo la fibra che as dovrava a fè le còrde për le nau, grie e sach për ël gran;  da le fibre pì fin-e as ricavava la rista che peui as filava ‘n cà, òpura as vendìa.   

 

Ël tut a memòria

dle gròse fatighe

dij nòstri vej.